01. gender
15:55
Chcesz
wiedzieć czym jest gender. Włączasz wyszukiwarkę Google, wpisujesz hasło i
wyskakują propozycje stron.
Zacznijmy od
definicji z w pełni zaufanego, wiarygodnego i potwierdzonego źródła, czyli
Wikipedii, która jest pierwszym wynikiem, jaki sugeruje ci wujek Google. I tak
naprawdę, to jest całkiem nieźle. Definicja słowa gender zaprezentowana w
Wikipedii jest profesjonalna, przekazana wprost bez żadnego zabarwienia
emocjonalnego czy… No, jest obiektywna. Ktoś wiedział, wklepał artykuł, proszę
bardzo, masz ten gender.
„Gender (ang. gender, czyt. dżender; płeć kulturowa, płeć społeczna, płeć kulturowo-społeczna, płeć/rodzaj, czasami także jako płeć psychologiczna lub psychiczna) – jest to suma cech osobowości, zachowań, stereotypów i ról płciowych, rozumianych w danym społeczeństwie jako kobiece lub męskie, przyjmowanych przez kobiety i mężczyzn w ramach danej kultury w drodze socjalizacji, niewynikających bezpośrednio z biologicznych różnic w budowie ciała pomiędzy płciami, czyli dymorfizmu płciowego.
Gender, czyli kulturowy składnik tożsamości płciowej, przekazywany jest poszczególnym jednostkom w sposób performatywny, czyli poprzez uczenie się, odgrywanie i powtarzanie zachowań innych osób tej samej płci. Na płeć społeczną składać się może np. sposób ubierania się, sposób zachowania, oczekiwane funkcje w ramach społeczeństwa, sprawowana władza itp. Gender odróżnia się tym od płci biologicznej (ang. sex), czyli sumy cech fizycznych i zachowań seksualnych wynikających z odmiennych funkcji i ról obu płci w procesie rozmnażania płciowego.”
Chodźmy dalej. Drugim wynikiem
jest link kierujący nas do artykułu na blogu Pawła Opydo, który jest
ogarniętym, fajnym kolesiem i o gender też powiedział w sposób ogarnięty i
fajny - bez względu na to czy wolimy przekaz pod postacią filmiku na youtubie
czy tekstu artykułu. Myślę też, że wyraził się w sposób bardzo prosty i
przystępny, wyjaśniający osobom kompletnie niezapoznanym z tematem, o co
chodzi, ale jednak... Jest to dosyć ograniczone źródło informacji. Nie mówię,
że to źle. W końcu nikt nie oczekuje od Opydo, żeby był specem od gender. Mam
na myśli to, że jeśli ktoś chce dowiedzieć się czegoś więcej, to trzeba szperać
dalej.
„Istnieje coś takiego jak płeć. Jesteście w tym wieku, że powinniście o tym wiedzieć. Wiąże się ona z różnymi cechami biologicznymi o których też powinniście wiedzieć. Ale na całą tożsamość płciową składa się nieco więcej elementów. Jednym z nich jest gender, czyli płeć społeczno-kulturowa.
Inaczej mówiąc: to zbiór wszystkich cech, które wiążemy z kobietami lub mężczyznami, a które wynikają nie z biologii tylko z wychowania w danej kulturze. Małym chłopcom kupuje się niebieskie pidżamki a dziewczynkom różowe, kobiety w Afganistanie noszą burki a mężczyźni nie… i tak dalej i tak dalej. To wygląda oczywiście inaczej w różnych częściach świata.
No i tyle. Koniec. To ten straszny gender.”
Sama
żadnej definicji gender pisać tutaj nie będę. Najprostsze informacje macie
powyżej, a jeśli chcecie więcej, to odsyłam do linków do pełnych artykułów ( są
na samym dole ), z których są powyższe cytaty, albo do książki Michaela Kimmela
„Społeczeństwo genderowe”.
Chciałabym
jednak zagłębić się i wyjaśnić parę ‘genderowych’ pojęć. Zwłaszcza w związku z
tym, że język polski jest jedynym w Europie, który traktuje słowo gender
również w formie zaimka w stosunku do osób. No to w końcu kto to taki, ten
gender?
Gender
to szerokie spektrum. Rzecz o kobietach i mężczyznach; heteroseksualistach,
homoseksualistach i biseksualistach. Ale w tym angielskim słówku kryje się
wiele więcej.
- Heteroseksualizm – pociąg seksualny do osób przeciwnej płci.
- Homoseksualizm – pociąg seksualny do osób tej samej płci.
- Biseksualizm – pociąg seksualny do osób zarówno tej samej jak i przeciwnej płci. Warto pamiętać, że jeśli osoba biseksualna wejdzie w związek z osobą płci przeciwnej, to nie staje się ona nagle heteroseksualna.
I tutaj jedziemy dalej.
- Panseksualizm ( znany też jaki omniseksualizm ) – pociąg seksualnych do wszystkich płci oraz tożsamości płciowych. Różnica między biseksualizmem a panseksualizmem polega na tym, że biseksualizm jest oparty na bipolarnym podziale płci ( wyłącznie kobiety i mężczyźni ). Panseksualizm natomiast abstrahuje od podziałów na płeć. ( np. pociąg seksualny do osób niebinarnych, genderfluid etc. )
- Aseksualizm – nie odczuwanie Ż A D N E G O pociągu seksualnego do żadnej z płci czy tożsamości płciowych. ( co nie znaczy, że taka osoba nie może być w związku czy nie odczuwać romantycznego* ‘pociągu’. )
- Demiseksualizm – pociąg seksualny wyłącznie do osób, z którymi wiąże nas silna więź emocjonalna.
*‘Pociąg’ romantyczny ( eng.
romantic attraction ) – jest to pragnienie romantycznej relacji z drugą osobą,
która nie musi koniecznie obejmować stosunków seksualnych. Dzieli się bardzo
podobnie jak pociąg seksualny i adekwatnie do niego brzmią ich definicje –
heteroromantic, homoromantic, biromantic, panromantic, aromantic i demiromantic.
‘Pociąg’ romantyczny wraz z seksualnym łączą się oraz miksują ze sobą, tworząc
mnóstwo kombinacji, np. heteroromantic + homosexual, heteroromantic + asexual,
ale też heteroromantic + heterosexual czy aromantic + asexual etc.
A
samych płci jest więcej niż tylko męska i żeńska.
- Intersex – osoba posiadające jednocześnie cechy płciowe męskie oraz żeńskie. Najczęściej posiada też ona chromosomy XY. Może wybrać z którą płcią chce się utożsamiać, lub też może nie utożsamiać się z żadną z płci.
- Niebinarność ( eng. Non-binary ) – osoba nie utożsamiająca się z żadną z płci – ani męską ani żeńską. W krajach anglojęzycznych osoby takie często używają odmiennych od żeńskich czy męskich zaimków w odniesieniu do swojej osoby. ( np. zamiast He, his, him występuje Xi, Xir, Xim etc. )
- Genderfluid – osoba zmieniająca swoją tożsamość płciową w zależności od aktualnego samopoczucia. Taka osoba może „wędrować” między utożsamianiem się jako kobieta, jako mężczyzna lub jako żadna z płci.
- Cisgender – osoba utożsamiająca się ze swoją biologiczną płcią.
- Transpłciowość/transseksualizm – osoby utożsamiające się z płcią odmienną od swojej biologicznej. Zwykle terminy stosowane są zamiennie, jednak można uznać, że różnica między transpłciowością a transseksualizmem polega na tym, że osoba transseksualna nie zmienia tylko swojej tożsamości płciowej ale dokonuje też operacji korekty płci, aby stać się również biologicznie płcią, z którą się utożsamia. Osoba transpłciowa natomiast zwykle zmienia tylko swój wygląd, wciąż utożsamiając się z płcią przeciwnej do biologicznej, ale bez korekty swojej płci biologicznej. Terminy te nie są związane z drag-queen/transwestytami.
Gender
jest pojęciem płynnym i bardzo plastycznym. Wszelkie definicje dotyczące
orientacji seksualnych czy tożsamości płciowych powstały po to, aby ludzie
mogli czuć się swobodnie w swoich ciałach i z tym, jacy są, za jakich się
uważają i z tym, jak chcą być odbierani przez resztę świata.
http://rnyfh.tumblr.com/post/154860260453/30secswlw |
Bardzo
ważnym aspektem jest używanie odpowiednich zaimków ( eng. Pronouns ) w stosunku
do osób, których tożsamości płciowej nie jesteśmy pewni. Każdy z nas chce w
końcu być odbierany tak, jak sam się ze sobą czuje. Dlatego nie ma prostszego
rozwiązania niż po prostu spytanie o formę zwracania się do danej osoby, gdy nie
jesteśmy tego pewni. Niestety w języku polskim nie istnieją formy określające
osoby inne niż męskie i żeńskie, więc nie istnieje żaden ‘bezpieczny’,
uniwersalny pronouns, którego można by użyć, gdy jest się niepewnym.
Jeśli
jesteś osobą niepewną jeszcze swojej tożsamości płciowej lub orientacji
seksualnej – nic w tym złego. U wielu osób zarówno tożsamość jak i orientacja
mogą kształtować się całe życie i jest to jak najbardziej w porządku. Bardzo
ważne jest wsparcie od twoich znajomych, przyjaciół czy rodziny. Grupy wsparcia
dla osób nieheteronormatywnych działają już w wielu polskich miastach.
Funkcjonuje też wiele grup internetowych, które służą pomocą i na których
możesz spotkać wiele osób, które mogą znajdować się w podobnej do ciebie
sytuacji i okażą ci wsparcie oraz zrozumienie.
Oto
kilka linków i numerów telefonów, którymi warto się zainteresować jeśli masz
jakiekolwiek problemy związane ze swoją orientacją seksualną lub tożsamością
płciową:
- Centrum Dobrej Terapii - Grupa
wsparcia adresowana jest do osób, które identyfikują się jako osoby
homoseksualne, biseksualne lub queer. - http://www.centrumdobrejterapii.pl/oferta/grupa-wsparcia-dla-osob-lgb/
- Stowarzyszenie Queerowy Maj - grupa wsparcia dla osób homo i biseksualnych - wsparcie@queerowymaj.org.
- Stowarzyszenie Profilaktyki i
Wsparcia w Zakresie HIV/AIDS "Jeden Świat” - http://stowarzyszeniejedenswiat.org/testy-na-hiv-w-krakowie/
- Grupa Stonewall - Pomoc
doradcza, psychologiczna i coachingowa oferowana przez Grupę Stonewall
adresowana jest do osób LGBT+, które ukończyły 16 rok życia oraz ich rodzin
(rodziców, rodzeństwa, dzieci), o ile zgłaszana sprawa dotyczy kwestii LGBT+. - http://grupa-stonewall.pl/pomoc/
- Fabryka Równości - Masz problem,
który wymaga pomocy? Czujesz się zagubiony, będąc osobą nieheteroseksualną?
Doświadczyłeś/łaś homofobicznej przemocy? Nie wahaj się, napisz do nas! Żadna
wiadomość nie pozostaje bez odpowiedzi! - http://fabrykarownosci.com/wptest/pomoc/
- Lambda Warszawa - Poradnictwo
przeznaczone jest dla osób homoseksualnych, biseksualnych i trans oraz ich
bliskich. - http://lambdawarszawa.org/lambdawarszawa/co-robimy/pomoc-psychologiczna/poradnictwo-indywidualne/
- Kampania Przeciw Homofobii -
Jeżeli dotyka Cię dyskryminacja na tle orientacji seksualnej lub
tożsamości/ekspresji płciowej, a w szczególności: przemoc, nękanie w szkole lub
na uczelni, trudności w funkcjonowaniu/braku akceptacji w rodzinie, trudności w
samoakceptacji, zrozumieniu swojej orientacji, seksualnej, umów się mailowo na
spotkanie z psychologiem w budynku KPH ul. Solec 30a w Warszawie: bezpieczniej@kph.org.pl.
- Trans-Fuzja - Pomoc
psychologiczna dla osób transpłciowych/transseksualnych - http://transfuzja.org/pl/artykuly/pomoc_psychologiczna.htm
- Telefon zaufania - Lambda
Warszawa
Tel. 22 628 52 22, e-mail:
poradnictwo@lambdawarszawa.org
Godziny pracy: poniedziałek –
piątek w godz. 18:00 – 21:00
Komunikator Gadu-gadu 1286102
Godziny pracy: poniedziałki,
środy i czwartki w godz. 20:00 – 22:00
- Telefon antyprzemocowy -
Telefon antyprzemocowy Feminoteki jest przeznaczony dla kobiet doświadczających
przemocy ekonomicznej, fizycznej, psychologicznej i seksualnej. Pomoc wszystkim
kobietom – w tym transpłciowym.
720 908 974 – we wtorki,
środy lub czwartki w godzinach 13.00-19.00
- Grupa Wsparcia Osób Niebinarnych, Trans i Inter oraz nie-cis - grupa internetowa działająca na facebook'u, zszerzająca osoby nieheteronormatywne - https://www.facebook.com/groups/1031417930228079/
- Grupa Wsparcia Osób Niebinarnych, Trans i Inter oraz nie-cis - grupa internetowa działająca na facebook'u, zszerzająca osoby nieheteronormatywne - https://www.facebook.com/groups/1031417930228079/
Cytaty użyte w artykule pochodzą
ze stron:
2 komentarze
Super post! Zamierzam czytać Twojego bloga. Dobrze, że ktoś w Polsce porusza tą tematykę. I super, że ktoś zaznacza istnienie aseksualistów oraz pociągu romantycznego <3
OdpowiedzUsuńAh, dziękuję Ci bardzo. <3
Usuń